Eskola jazarpenaren ikuspegi biopsikosozialahormonen eta testuinguruaren eragina

Résumé

Bullyinga haurtzaro eta nerabezaro garaiko osasun publikoko erronka handienetako bat da. Azken hamarkadan faktore biologikoek bullyingarekin duten lotura ikertua izan den arren, oraindik gutxi dira harreman hau aztertzen duten lanak. Doktorego tesi honen helburua eskola jazarpena ikuspegi biopsikosozial batetik lantzea izan da; zehazki, hormona mailak bullyingaren ikerketan integratzea bilatu du, testuinguruko faktoreek duten eragina alde batera utzi gabe. Tesia INMA proiektuko aurrenerabeen datuekin burututako hiru azterlanek osatzen dute. Lehenengo lanak faktore psikosozialek bullying jokabidearekin duten erlazioa identifikatzea bilatu du. Bigarren lanean, hormona mailek eta aldagai psikosozialek bullyingarekin duten eragina aztertu da. Azkenik, hirugarren azterlanak, eskolaren menpeko aldagaien eta bullyingaren estresatzaile rola ikertu da. Tesi honen emaitzek erakutsi dute bullyinga aurrenerabearen portaera arazoekin, familia testuinguruarekin, eskola inguruarekin eta testuinguru sozialarekin lotuta dagoela. Hormona faktoreei dagokionez, kortisola aurrenerabeek bullyingean hartu ditzaketen erasotzaile eta erasotzaile-biktima rolarekin erlazionatzen delaikusi da. Faktore biologikoak eskola jazarpenaren azterketan txertatzeak, jokabide hau hobeto ulertzen laguntzeaz gain, prebentziorako eta esku-hartzerako norabide berriak planteatzekoerabilgarria izan daiteke.